کد مطلب:31198 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اعتقادات

دربارة چگونگي حشر حيوانات در روز قيامت توضيح دهيد؟

آياتي در قرآن كريم اشاره به حشر حيوانات دارد از جمله:

الف ـ ما من دابة في الارض ولا طائر يطير بجناحيه الاّ امثالكم ما فرطنا في الكتاب من شيء ثم الي ربّهم يحشرون.(1)

هيچ جنبنده اي در زمين و هيچ پرنده اي كه با دو بال خود پرواز مي كند نيست مگر اين كه امت هايي مانند شما هستند، ما هيچ چيز را در اين كتاب فرو گذار نكرديم، سپس همگي به سوي پروردگارشان محشور مي شوند.

ب ـ و اذالوحوش حشرت.(2)

وحوش جمع وحش است و وحش حيواني است كه هرگز با انسان ها انس نمي گيرد.

ظاهر آيه از اين جهت كه در سياق آيات توصيف كننده قيامت قرار دارد بيانگر اين است كه حيوانات وحشي هم در روز قيامت مانند انسان ها محشور خواهند شد اما اين كه پس از محشور شدن چه وضعي خواهند داشت و سرانجام كارشان چه خواهد شد در كلام خداي تعالي و روايات معتبر چيزي نيامده است.

حال بايد ديد ملاك حشر و بازگشت انسان به سوي خدا چيست؟ و آيا همان ملاك در حيوانات نيز وجود دارد؟

ملاك حشر در انسان جز نوعي از زندگي ارادي و شعوري نيست، ملاك سعادت تنها همان داشتن شعور و فطرت انساني استكه به كمك پيامبرن راه مشروعي از اعتقاد و عمل را به روي او باز مي كند و انسان آن راه را مي پيمايد.

با تفكر عميق در مراحل زندگي حيوانات و در نظر گرفتن حالات مختلفي كه هر نوع از حيوانات در مسير زندگي به خود مي گيرند روشن مي شود كه حيوانات هم مانند انسان داراي آرا و عقايد فردي و اجتماعي اند و حركات و سكناتي كه در راه بقا و جلوگيري از نابود شدن از خود نشان ميدهند همه بر مبناي آن عقايد است، حيوانات نيز مانند آدميان تا اندازه اي از موهبت اختيار برخوردارند و نيز داراي سطحي از فهم و شعوراند، فرض كنيد حيواني نزديك مزرعة شما مي آيد، شما چوبي را بلند مي كنيد او فرار مي كند، اين فرار يعني انتخاب كتك نخوردن بر سير شدن، اين انتخاب است گرچه بي شك به درجة قوت انتخاب انسان نيست و مي توان گفت، انتخابي نيمه آگاهانه است، هر چند همة انسان نيز كارهاي خودشان را با اختيار آگاهانه انجام نمي دهند و برخي از انتخاب ها همانند فرار حيوان است.

به هر حال نمي توان ادعاي قاطع كرد كه حيوانات اختياري ندارند زيرا به همان اندازه درك و شهور مي توانند اختيار داشته باشند و در روايات نيز مي توان مطالبي را يافت كه برخي از آن ها تكليف دارند.(3)

در روايتي آمده است كه بزي كه به بز ديگر شاخ زده است در قيامت قصاص مي شود. در هر صورت در اين كه حيوانات محشور مي شوند بحثي نيست ولي در اين كه به بهشت و جهنم مي روند در آيات و روايات تا آن جا كه ما اطلاع داريم از آن بحثي نشده است.

پي نوشت ها:

1. انعام آية 38.

2. تكوير (81) آية 5.

3. تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 715 و 716.